Vorig jaar overleden 26 bestuurders van vrachtwagens of bestelauto’s. Bovendien viel één op de zeven verkeersdoden vorig jaar vanwege een aanrijding met vrachtauto of bus. Maar het rijgedrag heeft ook invloed op diverse kostenposten, zoals de hoeveelheid schades, levensduur van de remmen, brandstofverbruik, levensduur van de vrachtwagen, stilstand en CO2-uitstoot.

Gaspedaal

‘Veel daarvan komt via het gaspedaal tot uiting’, legt Ab Chakai van Hello Mobility uit. Dat is een dienst van Sparklab, het innovatielab van Nationale-Nederlanden. ‘Met Hello Mobility helpen we transporteurs het rijgedrag van hun chauffeurs te verbeteren. Als een wagenpark relatief veel schade had, ging er vroeger vaak een preventieadviseur heen. Die gaf soms wel adviezen als ‘minder hard rijden’, ‘minder vaak remmen’ of minder hard door de bocht’. Maar dat was vooral reactief. We kwamen altijd na de schade, maar je zou liever de schade voorkomen. Dat is voor iedereen beter. En bovendien wil je coachen op basis van harde data. Als er veel schades bij een specifiek soort rijgedrag zijn, kun je daarop anticiperen.’

Omdat het steeds drukker wordt op de weg, is er minder ruimte om fouten te maken, zegt Chakai. ‘We willen met onze dienst de weg veiliger maken. Maar we zien vanuit onze achtergrond ook dat sommige wagenparkbeheerders worstelen met verzekerbaarheid als er veel schades zijn gereden. Daar willen we hen bij helpen. En tegelijkertijd hun kosten verlagen, want dat is voor de meeste transporteurs een belangrijke drijfveer.’

Stilstandkosten

De stilstandkosten voor extra onderhoud of na een ongeval worden vaak onderschat door transportondernemingen, heeft Chakai gemerkt. ‘Als een vrachtwagen nieuwe remmen nodig heeft en het bedrijf heeft een eigen werkplaats, lijkt het alsof dit slechts 35 euro kost. Namelijk de inkoop van de remblokken. Maar de vrachtwagen staat ook een dag stil in die garage – dan kun je het voertuig dus niet gebruiken. Die kosten moet je ook meetellen. Het begint met het krijgen van inzicht en vervolgens wat je daarmee kunt doen om te verbeteren.’

Het rijgedrag van chauffeurs wordt gemeten via data over remmen, optrekken en bochtensnelheid. ‘De meeste voertuigen beschikken al over die data. Die kan rechtstreeks uit het voertuig worden ontsloten naar ons systeem of we kunnen achteraf een slimme stekker installeren. We kunnen op vrijwel alles aansluiten wat al aan boord is. Uiteraard is alle data goed beschermd en volgen we de AVG zeer nauw.’

Alleen meten is onvoldoende

Hij wil vooral benadrukken dat alleen meten van rijgedrag onvoldoende is om een verandering te bewerkstelligen. ‘Persoonlijke coaching van de ondernemer is zeker zo belangrijk. De ondernemer moet de drijfveer zijn, dat is het meest effectief. De coach gaat dan ook eerst in gesprek met de ondernemer om te kijken waardoor hij wordt gemotiveerd. Is dat CO2-uitstoot, onderhoud, schades, duurzaamheid, noem maar op. Vervolgens kijkt de coach waar het transportbedrijf nu staat en stelt samen met de ondernemer een verbeterplan op. Hij coacht de ondernemer hoe en waarop hij de chauffeurs het beste kan aansturen. We kunnen ook helpen bij het coachen van de chauffeur of kijken of een rijvaardigheidstraining wellicht de beste oplossing is. Of adviseren welke Code 95-cursussen naar verwachting het beste resultaat op gaan leveren. Zo zagen we in de data dat scherp sturen en hard remmen net na de middag toeneemt bij vrachtwagenchauffeurs. Een advies zou kunnen zijn om de Code 95-cursus Vitaliteit te volgen, zodat chauffeurs inzicht krijgen in het effect van verschillende soorten voedsel bij de lunch.’

Chauffeurs vergelijken

De transportondernemer kan via het online dashboard de data van de hele vloot bekijken. ‘Je kunt dus chauffeurs ten opzichte van elkaar benchmarken. Op termijn kun je je prestaties vergelijken met gelijksoortige andere bedrijven. Je kunt bijvoorbeeld zien dat chauffeur ‘Piet’ te hard door de bochten gaat, of dat hij niet uitrolt bij een stoplicht. De werkgever kan precies zien welke chauffeurs bovengemiddeld scoren en wie nog aandacht nodig heeft op sommige vlakken. We presenteren de inzichten en de persoonlijke coach zal dat vervolgens koppelen aan potentiële acties. De oplossingen liggen soms misschien voor de hand, maar een ondernemer is vaak met andere dingen bezig.’

Accepteren chauffeurs zomaar dat hun rijgedrag continu wordt vastgelegd? Chakai: ‘Dat is in het begin voor sommigen misschien even wennen. Maar we zien dat er dan ook competities ontstaan omdat niemand de slechtste rijder wil zijn. Daar kun je ook prijzen aan koppelen. Of je kunt de beste chauffeur in de nieuwste vrachtwagen laten rijden. Data wordt op een goede manier gebruikt. Dus niet om de chauffeurs te straffen, maar om de ondernemer en chauffeurs te helpen een betere bestuurder te worden.’

Bellen onderweg

In het dashboard kun je ook zien of een chauffeur veel belt onderweg. ‘Dat kunnen we meten op basis van rijgedrag, ook al doet hij het handsfree. Je ziet dat een chauffeur dan meer slingert, vaker remt en anders de bochten neemt. Dat is natuurlijk niet 100% accuraat, maar je kunt wel het vermoeden uitspreken op basis daarvan. En daar vervolgens actie op ondernemen. We geloven zo in onze aanpak dat we garanties durven af te geven aan de gebruiker. We berekenen hoeveel besparing mogelijk is op het gebied van schade en brandstof en op basis daarvan geven we een garantie af. Onderhoud is moeilijker te meten. Als de voorspelling niet wordt waargemaakt, krijgt de ondernemer zijn geld terug.’

Hij merkt dat verzekeraars steeds meer nadruk leggen op preventie. ‘Vroeger ging de energie vooral naar schadebeoordelingen en -uitkeringen. Nu is de focus om ervoor te zorgen dat verzekerden geen schade oplopen, want daar wordt niemand vrolijk van. Hello Mobility is overigens een zelfstandige dienst, los van Nationale Nederlanden. We delen dus geen data met elkaar. Gebruikers hoeven geen klant te zijn van Nationale Nederlanden. We zien bijvoorbeeld dat er op bepaalde wegen relatief veel ongelukken gebeuren of schade wordt gereden. Dus een advies kan zijn om die te mijden of je rijgedrag daarop aan te passen. Data gaat daar veel in helpen. Stel dat we zien dat er relatief veel ongelukken gebeuren op een bepaalde weg in combinatie met regen. Of alleen in de herfst, met een laagstaande zon in combinatie met regen. Mocht het nodig zijn, kan een wegbeheerder daarover ook geïnformeerd worden. Wel altijd in overleg met de gebruiker uiteraard, want het is hun data. Maar als we zo de wegen wat veiliger kunnen maken, is ons doel bereikt.’